Walne Zgromadzenie Izby Wydawców Prasy, obradujące 28 kwietnia br., przyjęło uchwałę ws. działalności rynku prasowego, w której stwierdzono m.in., że branża prasowa, wobec technologicznych wyzwań, wymaga silnego wsparcia państwa poprzez dostosowanie obowiązującego prasę prawa do aktualnych warunków działalności, wynikających z nowych technologii cyfrowych i Internetu.
Jak czytam w uchwale, środowisko wydawców prasy, skupionych w Izbie Wydawców Prasy, zwraca uwagę na kwestie mające zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania rynku prasowego, który bez pomocy państwa będzie ulegał dalszej degradacji, tak groźnej dla wolności słowa, jakości treści, pluralizmu i jego różnorodności, ze względu na wzrastające zagrożenia ekonomiczne i technologiczne. Stan ten nie pozostanie także bez wpływu na rozwój społeczeństwa obywatelskiego i promowanie wartości narodowych.
Rozwój nowych technologii – piszą dalej wydawcy – sprzyja zwiększeniu dostępu do informacji i wymiany treści, jak też narzuca zmianę sposobu konsumpcji dóbr kultury, w tym prasy. Dynamiczny rozwój Internetu i sam Internet jako taki, jak żadne wcześniejsze medium (prasa, radio i TV), stwarza olbrzymie pole do nadużyć w obszarze eksploatacji utworów. Zwielokrotnienia, kopiowanie, niekontrolowane posługiwanie się i używanie cudzych, profesjonalnych wytworów pracy twórczej dziennikarzy stało się szybko dostępne i powszechne.
Powyższe zjawiska negatywnie wpłynęły na kondycję prasy i są dalej związane m.in. z:
- piractwem i pasożytnictwem materiałów prasowych,
- wykorzystywaniem materiałów prasowych bez licencji,
- kopiowaniem materiałów prasowych on-line i wykorzystywaniem ich bez upoważnienia.
Odbywa się to kosztem wydawców prasy, ponoszących znaczne nakłady na tworzenie treści, utrzymanie zespołów dziennikarskich i wydawniczych oraz inwestycje w nowe technologie.
Głównym beneficjentem przychodów reklamowych, przy stabilności telewizji, stał się Internet, którego udział w rynku reklamy wzrósł z 2,8% w 2005 roku do 21% w 2014 r. Przewiduje się, że w 2017 roku udział ten osiągnie poziom 34% (wg danych PWC) i kwotę 1,131 mld USD, odbywa się to głównie kosztem reklamy w prasie.
Wydawcy zauważają, że czynniki te ograniczyły i dalej ograniczają kondycję ekonomiczną prasy i jej zdolność do tworzenia wiarygodnych i profesjonalnych treści, a także wypełniania jej społecznych funkcji, mimo że, jak wskazują badania Millward Brown z 2013 r., prasa jako źródło informacji jest na drugim, po telewizji miejscu (24% wskazań), a pod względem ważności i wiarygodności – na pierwszym miejscu (49% wskazań), przed telewizją (34%) i internetem (13%).
Przedstawiając powyższą sytuację prasy – podkreślają wydawcy w swojej uchwale – zwracamy uwagę na potrzebę takiego stosowania i przestrzegania prawa, które będzie chroniło własność intelektualną, która jest siłą napędową rozwoju prasy i innych mediów.
Opracował RED
